Wat is Visuele Disfunctie?
Leesproblemen door visuele disfunctie
Hoe herken je een Visuele disfunctie?
Leesproblemen door een visuele functie, hoe herken je dat? Leesproblemen is het eerste dat opvalt bij kinderen met een visuele disfunctie; zij vinden lezen niet leuk! Lezen kost ze moeite. Ze zien soms maar 3 letters tegelijk en missen daardoor het hele woordbeeld, waardoor ze gewoon niet sneller kunnen lezen. Het blijven dan spellende of hakkelende lezers die niet weten hoe ze hun leestechniek kunnen verbeteren. Ook zijn er kinderen die de cijfers en letters wazig, dubbel of dansend zien. Bij het extra concentreren en focussen, vloeien zinnen in elkaar over als een zwarte streep, waardoor ze nog meer fouten maken bij de verwerking van de inhoud. Alleen met overmatige inspanning zien zij een scherp of stilstaand beeld. In de ochtend, als ze nog fris zijn, gaat het schoolwerk nog wel, maar dat houdt op als de dag vordert. De leerkracht beschouwt dit doorgaans, mede door onwetendheid, als een concentratieprobleem. De kinderen waar het om gaat, krijgen vaak hoofdpijn, en doen gewoon niet meer mee met de les. 
Het kind ontwikkelt soms ook gedragsproblemen, wordt somber of trekt zich terug. In alle gevallen komt dat voort uit frustratie: lezen en schrijven, maar ook bord kijken, is extreem vermoeiend en lukt gewoon niet goed genoeg. Het zijn de kinderen van wie deze achterstand niet verwacht werd. Ouders en leerkrachten zijn verbaasd en vaak wordt er onmiddellijk aan dyslexie gedacht. En ja, de verschijnselen die horen bij dyslexie zijn overlappend. Het verschil is echter dat dyslexie niet te behandelen is met een training en/of bril, en een visuele disfunctie wel!
Een Visuele Disfunctie vraagt meer tijd bij het verwerken van informatie.
Als er een probleem is met de samenwerking van de ogen komt dit onder andere tot uitdrukking in de tijd om informatie te verwerken. Door de zwakke samenwerking van de ogen en de daaruit voortvloeiende te geringe snelheid van informatieverwerking is er vaak meer tijd nodig. Bij een zwakke samenwerking van de ogen worden cijfers en letters wazig, dubbel of dansend gezien. Bij het extra concentreren en focussen, vloeien zinnen in elkaar over als een zwarte streep. Er is meer tijd nodig bij de verwerking van de inhoud. Alleen met overmatige inspanning wordt een scherp en stilstaand beeld gezien. De cognitieve vermogens zijn voldoende maar informatie wordt trager verwerkt door de zwakke samenwerking van de ogen. Kijken en Zien moet samenvloeien tot een beeld Fixatie Disparatie is een visuele disfunctie die een onjuiste samenwerking van de ogen veroorzaakt. Mensen hebben twee ogen die vanuit een verschillende positie hun werk doen. Ze nemen beide afzonderlijk waar. Wat de ogen afzonderlijk zien, moet samenvloeien tot één beeld, het zogenaamde fixeren. Als we ergens naar kijken, moeten beide ogen dus goed samenwerken om tot één beeld te komen. Wanneer deze fixatie niet goed verloopt, spreken we van 'disparaat', oftewel Fixatie Disparatie. De hersenen kunnen de beelden van de beide ogen dan niet tot één enkel beeld versmelten waardoor het kijken onduidelijk wordt en het 'zien' in de hersenen problemen geeft. Fixatie Disparatie kan wazig, bewegend of onduidelijk zicht veroorzaken, maar ook onrustig gedrag.
Kenmerken van een zwakke oog-samenwerking
Het eerste dat opvalt bij kinderen met een visuele disfunctie is leesproblemen; zij vinden lezen niet leuk.
Bij leesproblemen ontstaan door een zwakke oog-samenwerking kan het kind van één of meerdere kenmerken last hebben.
Algemeen:
- vermoeidheidsverschijnselen na inspanning;
- hoofdpijn, `oogpijn` of `leesogen`;
- branderige ogen;
- droge ogen;
- lusteloosheid/vermoeid uit school;
- gevoelig voor licht;
- ongeluksgevoelig, snel stoten of struikelen;
- faalangst.
Sport:
- balans en evenwicht zijn verstoord;
- zwakke oog-handcoördinatie;
- slechte inschatting en/of timing om bal te vangen;
- bal niet zien aankomen.
Onderwijs:
- niet netjes op de lijnen schrijven;
- tong uit de mond bij schrijven;
- slordig handschrift;
- aanwijzen van de regel met lezen;
- hakkelend lezen;
- lezen niet leuk vinden;
- lezen kost veel energie;
- zwak tekstbegrip;
- zwak in contextsommen;
- in ogen wrijven tijdens lezen en/of schrijven;
- hoofd niet rechthouden tijdens lezen en/of schrijven;
- niet horizontaal kunnen schrijven op een blanco vel;
- spaties tussen geschreven woorden zijn onregelmatig;
- concentratieproblemen.
Wat kunnen we doen?
LEERKRACHTEN
Voor leerkrachten en andere begeleiders van leerlingen bieden we studiedagen en e-learnings aan om visuele disfuncties te screenen en een visueel trainingsprogramma te doorlopen met de leerling. Dit betreft de modulen III. Deze module is onderdeel van de opleiding Beeld en Brein Coach 2.0 en Beeld en Brein Master Beelddenken. Module III is apart te volgen. Meer informatie over de e-learning.
Wil je meer informatie? Stuur dan een mail naar info@bureaubezem.nl.
OUDERS
Inhoud van dit e-book:
- Het kind kijkt wel goed, maar ziet het niet!
- Fixatie Disparatie
- Onderzoek
- Kenmerken bij Visuele Disfunctie
- Wat kunnen we als ouder(s) doen?
- Oefeningen
- Hoe kan mijn kind sneller lezen?
- Signaleringslijst
- Wat kan de leerkracht doen?
- Drie effectieve oefeningen binnen klassenverband
- Wetenschappelijke Onderbouwing
KORT:
Als je vermoeden hebt van een visuele disfunctie, laat het dan onderzoeken door een functioneel optometrist of door één van onze Beeld en Brein Coaches. Een leerling met een visuele disfunctie zal voornamelijk zijn informatie verwerken door beelddenken. Als we de visuele disfunctie aanpakken, kan het taaldenken nog op gang komen. Het onderwijssysteem sluit beter aan bij taaldenken.
Anneke Bezem
Marjon Lugthart
